Contact

Bericht

Rotterdam slaat terug tegen systeemgeweld en femicide

Ruim 170 bezoekers kwamen samen in Kino Rotterdam om letterlijk en figuurlijk “op te boksen tegen het systeemgeweld”. De bijeenkomst, georganiseerd door Filomena en Ombudsman Rotterdam-Rijnmond (ORR), bracht ervaringsdeskundigen, bestuurders, politici, experts, rechters, hulpverleners en belangenbehartigers samen om het Manifest voor een totaalaanpak van femicide opnieuw te bekrachtigen. “Rotterdam slaat terug”, was de boodschap van de dag. Waarom niet nu? Waarom niet hier? Waarom niet wij?

Vrouwen die slachtoffer worden van (huiselijk) geweld vechten namelijk niet alleen tegen hun dader, maar ook tegen een systeem dat hen te vaak in de steek laat: ingewikkelde loketten, tegenstrijdige regels, lange wachtlijsten en ongelijke toegang tot recht en bescherming. Het hernieuwde manifest, oorspronkelijk in 2023 in Rotterdam-Rijnmond opgesteld door professionals uit zorg en veiligheid, bevat negen concrete speerpunten om femicide terug te dringen en slachtoffers beter te beschermen.

Femicidewijzer: verkiezingsprogramma’s doorgelicht
Tijdens de bijeenkomst lanceerden de organisatoren ook de femicidewijzer. Tanya Hoogwerf, manager bij Filomena: “Zo kun je in een oogopslag zien welke partijen prioriteit geven aan de bestrijding van vrouwengeweld en waar nog gaten vallen. Het is een hulpmiddel voor zowel kiezers, die hiermee inzicht krijgen in de standpunten van partijen, als voor de partijen zelf, die hopelijk worden gestimuleerd hun inzet tegen femicide verder te versterken. Het is voor onze cliënten van wezenlijk belang dat de punten uit de verkiezingsprogramma’s en het manifest daadwerkelijk uitgevoerd worden en in praktijk worden gebracht.”
Ombudsvrouw Marianne van den Anker benadrukt: “Rotterdam heeft een sterke uitgangspositie om dit maatschappelijke thema aan te pakken. Er is een krachtige alliantie van personen, instanties en organisaties die op de bijeenkomst hun commitment en verantwoordelijkheid hebben getoond en genomen voor de aanpak van femicide. Den haag kan niet meer om de dringende en dwingende kracht van dit manifest heen.”

Sprekers maken warme vuist tegen systeemgeweld en femicide
Met de Tweede Kamerverkiezingen in aantocht en 150 nieuwe volksvertegenwoordigers in zicht, klonk vanuit Rotterdam een heldere oproep aan politiek Den Haag:

 
“Toen ik een jaar geleden burgemeester werd, was ik diep geschokt door het grote aantal zaken van huiselijk geweld in de stad”, vertelt de Rotterdamse burgemeester Carola Schouten. “Het is hoog tijd dat dit onderwerp hoger op de politieke agenda komt. Er zijn zoveel mensen die onze bondgenoot zouden moeten zijn in deze strijd. Wat mij betreft komt er een bewindspersoon die specifiek verantwoordelijk wordt voor dit thema.”
Ook vanuit persoonlijke ervaring klinkt de noodklok. Natalie van Waterschoot, moeder, senior rechter en slachtoffer van ex-partnergeweld, benadrukt hoe slecht psychische geweld juridisch wordt geregistreerd: “Hoe definiëren we terreur, gaslighting en isolatie? Er wordt onvoldoende aan waarheidsvinding gedaan. Het frame ‘vechtscheiding’ wordt vaak misbruikt. Het verband tussen dwingende controle en femicide is al door velen aangetoond. Het is onbestaanbaar dat geweld tegen vrouwen, kinderen of mannen niet adequaat wordt onderzocht.”
Advocaat Richard Korver: “Er is veel aandacht voor vrouwen, maar realiseer dat 80 procent van hen kinderen heeft. In mijn ervaring hebben veel van deze kinderen geweld meegemaakt of zelfs de dood gezien. Sterker nog, het systeem maakt het vaak onmogelijk voor kinderen om over waarheidsvinding te praten.”
Iva Bicanic, klinisch psycholoog en directeur van het Landelijk Centrum Seksueel Geweld, benadrukte het belang van blijvende aandacht voor kinderen die partnergeweld hebben meegemaakt. Hun ervaringen moeten erkend worden en zij verdienen langdurige begeleiding vanwege hun pijn en kwetsbaarheid. “Je krijgt die pijn niet zomaar weg, kinderen groeien er vaak generatie op generatie mee op.”
Die tekortkomingen in de praktijk vragen om structurele oplossingen. Julia Mendlik, de president van de Rotterdamse Rechtbank: “Rechters kunnen alleen rechtvaardige beslissingen nemen als ze goed geïnformeerd zijn. Dat vraagt om betere samenwerking en informatie-uitwisseling tussen alle betrokken instanties, én om meer aandacht voor dit thema in de opleiding van rechters.”
Regeringscommissaris Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag en Seksueel Geweld, Mariëtte Hamer: “Wij zijn in 2022 begonnen met het bestrijden van seksueel geweld, voortbouwend op het werk van alle hulpverleners die hier al lange tijd mee bezig zijn.” Ze gaf haar volledige commitment om het gesprek over dit thema integraal te blijven voeren en vanuit haar functie het kabinet aan te spreken.
We maakten ook een uitstapje naar het buitenland. In het Verenigd Koninkrijk bestaat al jaren een levensreddende wet: Clare’s Law. Rachael Cumberland, hoofdinspecteur bij de Politie Kent, legde uit hoe de wet in de Nederlandse context toepasbaar zou kunnen zijn. Terwijl het kabinet onderzoek doet naar de juridische haalbaarheid van een Nederlandse versie van deze wet, benadrukt Rachael nog: “If you breach someone’s privacy, they don’t die.”
Het Britse voorbeeld laat zien dat effectieve preventie mogelijk is en wordt volledig gesteund door Rotterdams raadslid Eric Verweij: “Omdat huiselijk geweld zich vaak achter gesloten deuren afspeelt, denken we dat we minder hoeven te doen om het op te lossen. Maar juist nu is er een ideaal moment om in actie te komen. Er ontstaat een breed maatschappelijk bewustzijn en er staan landelijke en lokale verkiezingen voor de deur. De lokale en landelijke aanpak moet goed op elkaar worden afgestemd. Er is bovendien een brede politieke consensus dat er echt iets moet gebeuren. Dat stemt me voorzichtig hoopvol.”
Ronald Buijt, Rotterdamse wethouder Zorg ouderen en Jeugdzorg, sloot de middag af: “Wie er straks ook aan de coalitietafel zit, dit blijft een ontzettend belangrijk thema. Als regio zijn we echt voorloper in de aanpak van huiselijk geweld en femicide. Tegelijkertijd kan het lokale bestuur soms beperkt worden door nationale wetgeving. Er blijven mensen vastlopen in ons systeem. In de kastjes, de muren, de kluitjes, het riet. We kennen het allemaal. Namens de gemeente Rotterdam herbevestigen we het manifest voor een totaalaanpak van femicide. Onze ambitie is duidelijk: we maken Rotterdam een stad waar vrouwen en meisjes veilig zijn.
Sluit website